کارایی جذب و مصرف فسفر در نهالهای گلدانی پرتقال تامسون با سه پایه در دو خاک متفاوت از استان مازندران

این پژوهش با هدف ارزیابی کارایی جذب و مصرف داخلی فسفر توسط پرتقال تامسون (Citrus sinensis L. Osbeck.) پیوند شده بر سه پایه مرکبات در دو خاک اجرا شد. بدین‏منظور یک آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل سه پایه مرکبات (سیتروملو، سیترنج و نارنج)، دو سطح فسفر (صفر و 100 میلی‏گرم بر کیلوگرم خاک) و دو خاک با درصد آهک مختلف (درصد آهک در خاک‏های "یک" و "دو" به‏ترتیب 16% و 3/2 % ) بودند. 18 ماه پس از کاشت نهال‏ها، گیاهان برداشت شدند و وزن خشک و نیز تجمع فسفر در بخش­های مختلف نهال اندازه­گیری شد. سپس، شاخص جذب و انتقال فسفر و نیز شاخص کارایی مصرف داخلی فسفر محاسبه شد. بررسی نتایج نشان داد که با کاربرد فسفر وزن خشک شاخسار سه پایه سیتروملو، سیترنج و نارنج در هر دو خاک مطالعه شده افزایش معنادار (05/0>P) یافت. بیشترین افزایش وزن خشک شاخساره به دنبال کاربرد کود فسفر در خاک "یک" برای پایه نارنج (74%) و در خاک "دو" برای پایه سیتروملو (49 %) به دست آمد. در شرایط عدم کاربرد فسفر، کارایی جذب و انتقال فسفر درپایه نارنج در خاک "یک" و در پایه‏های نارنج و سیترنج در خاک "دو " نسبت به سایر پایه‏ها برتری داشت. در شرایط کاربرد فسفر نیز، شاخص کارایی مصرف داخلی فسفر  در پایه نارنج در خاک یک و در خاک دو درپایه‏های سیترنج و نارنج بر سایر پایه‏های مورد مطالعه برتری داشت.  نتایج تحقیق حاضر نشان داد که انتخاب پایه کارا در جذب فسفر برای پرتقال به شرایط خاک وابسته بوده و مکان ویژه می‏باشد. بنابراین، به­منظور بهبود رشد نهال‌های گلدانی مرکبات در مناطق مطالعه شده از استان مازندران توصیه می‏شود یا از پایه کارای مناسب در جذب فسفر در این مناطق استفاده گردد و یا اگر به دلیل محدودیت‏های خاکی و اقلیمی امکان استفاده از پایه کارا وجود ندارد،  کود فسفر بر اساس فسفر قابل استفاده موجود در خاک مصرف شود.