De taal van oplossingen: een empirisch begrippenkader voor oplossingsgerichte interactie

De research focus betreft de effectiviteit van oplossingsgericht werken (OGW). Uit de literatuur blijkt dat typische OG-technieken, zoals de mirakelvraag, de schaalvraag en de presuppositionele vraag, effectief zijn. De onderzoeksvraag luidt: wat maakt dat ze effectief zijn? Er wordt allereerst een instrument vervaardigd dat de waarnemingsvaardigheid van een grote groep studenten inschaalt. Vervolgens gaan vijf experts op zoek naar de pragmalinguistische kenmerken van OGW in meesterprotocollen van Berg, De Shazer en Steiner. De specificatie wordt voortgezet door microanalyse naar het voorbeeld van Bavelas c.s. De panelconstateringen zijn leidend; de conclusies worden gevolgd door opbrengsten in de vorm van handelingsadviezen aan toekomstige specialisten. Een cross-case analyse toont aan dat er nogal wat verwantschappen bestaan. Reductie en integratie van de data resulteren in een empirisch begrippenkader. OGW heeft een doel: het aanboren van krachtbronnen. Om dat te bereiken zijn er drie strategieen: afstemmen, richting bepalen en richting houden. Er zijn 26 tactieken, die worden gerealiseerd door 120 manoeuvres, verdeeld over veertien OG-clusters en een ondersteunend cluster. De variatie hangt samen met de tactiek en de context. Ten slotte worden enkele aanbevelingen gedaan voor de opleidingspraktijk. Wie de taal van oplossingen wil verwerven, moet er in de praktijk mee aan de slag (inquiry learning). Door herhaalde oefening (deliberate practice) kan het begrippenkader systematisch worden geintegreerd, geinternaliseerd en geautomatiseerd.