Veiligheid van geavanceerde mens-robot interactie vraagt grondige herziening risicobeheersing op diverse systeemniveaus

Hoewel de adaptatie van cobots in de Nederlandse markt vooralsnog enkel op kleine schaal plaatsvindt in vooral de maakindustrie, is de realiteit en verwachting dat zij mede onder druk van macro-economische en maatschappelijke krachtenvelden aan toepassing zullen winnen. Totale automatisering zonder tussenkomst van menselijke werknemers is echter niet realistisch. Veel van wat er in een flexibele fabriek gebeurt, vereist nog altijd menselijk vernuft (vindingrijkheid, het beoordelingsvermogen en de behendigheid van menselijke werknemers), en het vermogen om te leren en zich aan te passen aan veranderende (markt)omstandigheden. Een hybride samenwerking tussen mens en machine in productieprocessen, waar beiden doen waar ze goed in zijn, blijkt veel efficienter en goedkoper. De voorspelling is dat cobots taken die saai, vies, gevaarlijk en duur zijn steeds vaker zullen gaan overnemen van de mens. Waardoor onze werkplekken in potentie interessanter, veiliger en schoner worden. Toch is het van cruciaal belang om naast de kansen van robotisering voor veiligheid en gezondheid ook te kijken naar de potentiele risico’s, met name de software kant. Intelligente samenwerking tussen mens en robot gedreven door slimme algoritmen vraagt om herziening van veiligheidsbeheersing op diverse systeemniveaus. Nieuwe EU wetgeving stelt alvast strengere aanvullende eisen aan (geavanceerde) mens-machine interactie in de ontwerpfase van de robot. Fabrikanten en ontwikkelaars van robots zullen hier dus meer en beter aandacht aan moeten gaan besteden; vooralsnog zonder industrie standaarden die hen daarin ondersteunen maar het denken daarover is reeds gestart. Ook de rol van de veiligheidsdeskundige gaat drastisch veranderen: de AI-veiligheidsdeskundige is in opmars.