تحلیل باستان شناختی سکههای دوره الیمایی در بازه زمانی(85 ق.م –224 م )، با رویکرد سیاسی و اقتصادی، بر اساس آنالیز عنصری سکهها : طیف سنجی به روشPIXE

الیمایی‌ها به‌صورت یک ساتراپ نیمه‌خودمختار و گاهی خودمختار، همزمان با سلوکیان و پارت‌ها در جنوب غرب و غرب ایران حضور داشته‌اند. پایگاه اصلی این حکومت در استان فعلی خوزستان قرار داشته، قلمرو آن‌ها از سمت شمال به بخش‌های مختلف زاگرس مرکزی، از سمت شرق به رشته‌کوه‌های بختیاری، از سمت جنوب به بوشهر امروزی و از غرب به بین‌النهرین محدود می‌شده است. این حکومت از اواسط قرن دوم ق.م تا ظهور امپراطوری ساسانی، همزمان با حکومت سلوکی و اشکانی حضور فعالی در جریانات سیاسی و اقتصادی منطقه ایفا نموده است. دوران حکومت الیمایان طولانی بوده است و محققان مختلف برای شناخت این دوران تقسیم بند های مختلفی انجام داده اند. جدید ترین تقسیم بندی الیماییان را در سه دوره زمانی مورد بررسی قرار داده است. دوران اول مربوط به کمنسکیرس و دودمان کمنسکیرس، دوران دوم مربوط به خاندان اشکانی و دوران سوم مربوط به شاهان پایانی الیمایی می باشند. متاسفانه منابع در مورد الیماییان بسیار محدود و پرانده می باشند. سکه ها یکی از بهترین و در حال حاضر مهمترین داده در مورد دوران مذکور می باشند. علاوه بر گونه شناسی سکه ها، مطالعات عنصری سکه‌ها اطلاعات با‌ ارزشی در ارتباط با اندازه ذرات، درصد ترکیبات موجود در سکه و متالوژی به‌کار‌رفته در ساخت این سکه‌ها به ما می‌دهند. این مطالعات زمینه را برای شناخت ساختار اقتصادی و سیاسی و ارتباطات تجاری جامعه فراهم می‌سازد. تفاوت در سطح غلظت عناصر می‌تواند حاوی اطلاعاتی در رابطه با معادن این فلزات باشد. ما در این مقاله مجموعه‌ای از سکه‌های برنزی و نقره‌ی متعلق به دوران الیمایی را با استفاده از دستگاهPIXE مطالعه کردیم، تا از طریق تجزیه عنصری و مشخص-کردن ترکیبات شیمیایی فلزات بتوانیم به نتایج سودمندی در جهت شناسایی غلظت عناصر موجود، منشأ معادن و تعداد ضرابخانه‌ها دست بیابیم. برای رسیدن به اهداف یاد شده 35 سکه‌ از الیماییان آنالیز گردید تا در نهایت بتوان به ما در شناخت ساختار سیاسی و اقتصادی این حکومت یاری رسانند.