Yaşlı onkoloji hastalarına bakım veren bireylerin yaşamında oluşan değişikliklerin belirlenmesi

Amac: Yaslilarin bakim ve tedavisi, yaslilik donemine eslik eden hastalik sayisindaki fazlalik, bu donemde deneyimlenen semptomlarin yogunlugu, yasla orantili fonksiyonel yeterlilikteki azalma, kisisel bakimda yasanan sinirliliklar ve tedavide takip edilen ozel surecler nedeniyle onemlidir. Bu arastirma, 65 yas ve uzerinde kanser tanisi ile izlenen hastalara bakim veren bireylerin yasaminda, bakim verme nedeniyle olusan degisikliklerin belirlenmesi amaciyla gerceklestirilmistir. Yontem: Tanimlayici olarak gerceklestirilen arastirmanin orneklemini kanser tanisi ile takip edilen 70 hastanin bakim verenleri olusturmustur. Ornekleme alinacak bakim veren sayisinin hesaplanmasinda guc analizi kullanilmistir (%80 guc, %5 anlamlilik duzeyi, 0.50 etki buyuklugu). Veriler tanitici bilgiler formu (23 soru) ve Bakas Bakim Verme Etki Olcegi (puani 15-105, yuksek puanlar olumlu yonde degisim) ile toplanmistir. Arastirmada etik kurul izinleri ve calismaya katilan bakim verenlerden yazili izin alinmistir. Verilerin analizinde tanimlayici istatistikler, t testi, Kruskal Wallis ve Mann Whitney U testleri kullanilmistir. Bulgular: Bakim verilen hastalarin yas ortalamasi 73.1±7.2 (En dusuk=63- En yuksek=92) ve %55.7'si kadindir. Hastalar; en sik gastrointestinal sistem kanseri, losemi tanisina ve ortalama 3.3±4.6 aylik (En dusuk=1 – En yuksek=36 ay) hastalik suresine sahiptir. Bakim verenlerin yas ortalamasi 51.3±11.9 (En dusuk=24 – En yuksek=78), %77.1’i kadin, %87.1’i evli, %50.0’i bakim verdikleri hasta ile yasamakta, %61.4'u hastanin cocugu (%24.3 kiz, %17.1 oglu)’dur. Bakas Bakim Verme Etki Olcegi ortalama puani 51.7±8.9’dir. Bakim verenler "fiziksel saglik, stresle basa cikabilme yetenegi, arkadaslarla olan iliski, enerji duzeyi, duygusal iyilik hali, arkadaslarla sosyal aktiviteler icin zaman ve fiziksel islevselligim" maddelerinde olumsuz yonde diger taraftan "hasta ile olan iliski" maddesinde ise olumlu yonde degisim bildirmislerdir. Sonuc: Calisma sonucunda bakim vermenin, bakim verenin fiziksel ve psikolojik sagligi uzerinde olumsuz etkiye ancak hasta ile surdurulen iliski uzerinde olumlu etkiye sahip oldu gu ortaya cikmistir. Calismada ayrica hastanin kanser tipi, cinsiyeti,  yasi (ileri yas), egitim duzeyi ve bakim verenin yasi, egitim duzeyi, calisma durumu ve hasta ile yakinlik derecesinin bakim verme surecinde olumsuz yasanti degisikligine yol actigi ortaya konmustur.