Literatuurstudie vegetatie onderzonnepanelen op dijken : project Zon op dijken

Als onderdeel van de energietransitie zijn dijken potentieel interessant voor het plaatsen van zonnepanelen. Uit een verkenning van STOWA blijkt een 75.000 hectare potentieel beschikbaar voor zonne-energie. De primaire functie van een dijk is waterkering en hiermee veiligheid. In de verkenning van STOWA resteert bijna 1.500 hectare dijkvlak. Dit na beoordeling van dijken en dijkvlakken die minder kritisch zijn voor de veiligheid. Het Zon op Dijken project onderzoekt onder welke omstandigheden PV-systemen kunnen worden geplaatst op dijken. Dit zonder de functie veiligheid en andere functies van de dijken in het geding te laten komen. Voor de primaire functie van grasdijken als waterkerend object is een goede bodembedekking en een goede doorworteling van de dijk essentieel. Grassen zijn belangrijke componenten voor een gesloten vegetatie en voldoende doorworteling, waarbij het beheer – waaronder maaien en weiden – mede bepalend is voor het resultaat. Een beperkt aandeel kruiden is geen probleem. Dit is vanwege de diepere beworteling en een grotere biodiversiteit zelfs gewenst. Door het plaatsen van zonnepanelen worden groeifactoren als licht, temperatuur en vocht beinvloed. Het doel van deze verkennende literatuurstudie is om vooraf zoveel mogelijk de effecten op de grasbekleding van de dijk door plaatsing van zonnepanelen in beeld te brengen. De meeste publicaties geven aan dat onder zonnepanelen de groei verminderd, de zode opener wordt en de beworteling afneemt. Grassoorten en kruiden reageren verschillend op deze factoren, daarmee wijzigt ook de concurrentieverhouding, en zal een andere mix in de vegetatie ontstaan. In het project ‘Zon op dijken’ wordt op twee locaties het effect van een aantal PV-systemen op de vegetatie onderzocht. Het plaatsen van obstakels op een dijk wordt als een risicofactor gezien, waarbij de aanleg van de systemen zelf ook schade kan veroorzaken. In het project wordt de eventuele schade door aanleg gevolgd en vervolgens wordt de bodembedekking, samenstelling en beworteling van de vegetatie onder de panelen in vergelijking met naast de panelen een aantal jaren gevolgd. Ondersteund door metingen om de verschillen te kunnen verklaren.