نتایج جراحی پیوند ریه در ایران

زمینه و هدف: انجام پیوند ریه از پیشرفت‌های مهم جراحی در دوران معاصر است و از نظر پیچیدگی عمل، هماهنگی بین تیم‌های مختلف درمانی برای کنترل عفونت، مهار سیستم ایمنی، مقابله با رد مکرر پیوند و نیز درمان عوارض جراحی یکی از مشکل‌ترین پیوندها می‌باشد. پیوند ریه از سال 1379 در ایران شروع شده است. ولی تاکنون از نتایج کلی بدست آمده گزارشی ارائه نشده است. در مطالعة حاضر روش جراحی، مشکلات مربوطه و نتایج بدست آمده روی بیمارانی که تحت عمل پیوند ریه قرار گرفته‌اند، ارائه می‌شود. مواد و روش‌ها: اطلاعات بدست آمده از طریق مرور پرونده‌ها و ویزیت‌های درمانگاهی بیماران تهیه شد. از تماس تلفنی با بیماران نیز برای تکمیل اطلاعات استفاده شد. اطلاعات مورد بررسی عبارت بود از: روش عمل جراحی، مرگ و میر، عوارض و نتایج نهایی درمان. نتایج درمان بر اساس خوب، رضایت‌بخش و بد ارزیابی شدند. نتایج خوب شامل بیمارانی بود که بعد از انجام عمل عارضه مهمی نداشته و احساس رضایت کامل می‌کردند. رضایت‌بخش دربرگیرنده بیمارانی بود که علیرغم موفقیت پیوند دچار مشکلات دیگری شده‌اند ولی از انجام پیوند راضی بودند و بد شامل آن دسته از بیمارانی می‌شد که از نتیجه عمل ناراضی بودند. یافته‌ها: 21 بیمار تا پایان تیر ماه 1387 تحت عمل پیوند ریه قرار گرفتند. بیماران شامل 8 زن و 13 مرد با میانگین سنی 1/40 سال و محدودة سنی 18 تا 64 سال بودند. هجده بیمار تحت پیوند 1 ریه از طریق توراکوتومی پوسترولترال و 3 بیمار تحت پیوند 2 ریه از طریق شکاف عرضی دوطرفه Clamshell قرار گرفتند. یازده بیمار فوت کرده و 10 بیمار زنده هستند. از 11 بیمار فوت کرده 6 بیمار به علت مشکلاتی از جمله طولانی بودن زمان ایسکمی و نامناسب بودن محلول‌های نگهدارنده فوت کردند. بعد از سال 1383 فقط یک مورد مرگ و میر به علت مشکلات فوق صورت گرفته است. از 10 بیمار زنده مانده در 9 نفر نتیجه خوب و در یک نفر رضایت‌بخش بوده‌است. از 11 بیمار فوت شده دو بیمار به‌مدت 9 و 10 ماه زنده بودند. مرگ این دو نفر بیشتر در اثر مشکلات خانوادگی و اجتماعی بود که منجر به عدم انجام درمان مؤثر در آنها شده ‌بود. 13 مورد عارضه جراحی در 11 بیمار دیده شد که شامل: تنگی آناستوموز شریان 2 مورد (4/15%)، تنگی برونش در محل آناستوموز 1 مورد (7/7%)، هماتوم محل بخیه 1 مورد (7/7%)، خونریزی در محل عمل جراحی 2 مورد (4/15%)، آمفیزم وسیع گردن و سینه 3 مورد (23%)، پنوموتوراکس 4 مورد (8/30 %) بود. نتیجه‌گیـری: نتایج عمل جراحی پیوند ریه در طی سال‌های 79-1387 در حال بهبود بوده است. نتایج درمان در بیماران زنده مانده خوب بوده است. روش درمانی پیوند ریه در ایران عملی و امکان‌پذیر شده است.