Upper Limb Functions and Complications of Hemiplegic Side in Patients with Chronic Stroke in the Community

การทำงานและภาวะแทรกซอนของรยางคสวนบนของขางอมพาตในผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเรอรงในชมชน เบญจมาภรณ สพมพ 1 , วรณนภา ศรโสภาพ 2,3 , นอมจตต นวลเนตร 4,5* 1 งานกายภาพบำบด โรงพยาบาลโกสมพสย จงหวดมหาสารคาม 2 ภาควชากายภาพบำบด คณะสหเวชศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก 3 หนวยวจยดานวทยาศาสตรการออกกำลงกายและการฟนฟ คณะสหเวชศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร จงหวดพษณโลก 4 สาขาวชากายภาพบำบด คณะเทคนคการแพทย มหาวทยาลยขอนแกน จงหวดขอนแกน 5 กลมวจยโรคหลอดเลอดสมอง ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน จงหวดขอนแกน หลกการและวตถประสงค: ความบกพรองในการทำงานและภาวะแทรกซอนของรยางคสวนบนของขางอมพาตเปนปญหาทพบไดบอยในผปวยโรคหลอดเลอดสมอง แตยงไมมรายงานเกยวกบปญหาเหลานของผปวยโรคหลอดเลอดสมองในชมชนของประเทศไทย การศกษานมวตถประสงคเพอประเมนการทำงานและภาวะแทรกซอนของรยางคสวนบนของขางอมพาตของผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเรอรงในชมชนแหงหนง วธการศกษา: อาสาสมครคอผปวยทเปนโรคหลอดเลอดสมองมาเปนระยะเวลาอยางนอย 6 เดอน สามารถทรงตวในทานงไดเปนเวลาอยางนอย 50 นาท และเขาใจคำสงในการทดสอบตาง ๆ ประเมนความสามารถในการทำงานของรยางคสวนบนของขางอมพาตของอาสาสมครดวยแบบประเมน Short form Fugl-Meyer Assessment Scale (S-FM) และแบบประเมน Streamlined Wolf Motor Function Test สำหรบผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเรอรง (SWMFT-C) อยางละ 6 กจกรรม สวนการประเมนภาวะแทรกซอนทำโดยการสมภาษณ การสงเกต และการตรวจประเมนพนฐานทางกายภาพบำบด วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา ผลการศกษา : อาสาสมครผปวยจำนวน 97 ราย มอายเฉลย 62.9±12.2 ป และมระยะเวลาการเปนโรคหลอดเลอดสมองเฉลย 37.2±56.3 เดอน ผลการประเมนการทำงานของรยางคสวนบนของขางอมพาตพบวาอาสาสมครไดคะแนนเฉลยของ S-FM และ SWMFT-C แตละกจกรรมอยในชวง 1.14-1.31 คะแนน (คะแนนเตม 2 คะแนน) และ 1.99-2.40 คะแนน (คะแนนเตม 5 คะแนน) ตามลำดบ นอกจากน ในการทำแตละกจกรรมของ SWMFT-C อาสาสมครใชเวลา 44.74-55.98 วนาท สวนภาวะแทรกซอนของรยางคสวนบนของขางอมพาตทพบไดมาก 2 อนดบแรก ไดแก ปวดขอไหลและขอไหลเคลอนหลด รองลงไป ไดแก อาการปวดขอมอ กลามเนอฝอลบ และมอบวม สรป : ผปวยโรคหลอดเลอดสมองระยะเรอรงทอาศยอยในชมชนมการทำงานของรยางคสวนบนของขางอมพาตลดลง และผปวยสวนใหญมภาวะแทรกซอนของรยางคสวนบนนนดวย โดยเฉพาะปญหาเกยวกบขอไหล ดงนน ผปวยจงควรไดรบการฟนฟอยางตอเนองหลงจากถกจำหนายจากโรงพยาบาล เพอสงเสรมการฟนตวของรยางคสวนบนในขางอมพาต Background and objective: Upper limb dysfunctions and complications of hemiplegic side are most common problems after stroke. However, currently no studies have been undertaken to investigate these problems in community-dwellers with stroke in Thailand. This study aimed to evaluate upper limb functions and complications of hemiplegic side in individuals with chronic stroke in a community. Methods: Participants were stroke survivors with at least 6 months post-stroke who were able to sit independently for at least 50 minutes and understand commands to perform various tests. Upper limb functions of hemiplegic side of the patients were evaluated by the Short form Fugl-Meyer Assessment Scale (S-FM) and the Streamlined Wolf Motor Function Test for chronic stroke (SWMFT-C), which each of 6 activities. Complications of the hemiplegic upper limb were identified by interviews, observations and basic physical therapy evaluations. Data were analyzed by using descriptive statistics. Results: Ninety-seven patients who were on average of 62.9±12.2 years old and 37.2±56.3 months post-stroke were recruited. Evaluations of the hemiplegic upper limb functions of the patients revealed that average scores of each activity of the S-FM and SWMFT-C ranged from 1.14 to 1.31 points (full score = 2 points) and 1.99 to 2.40 points (full score = 5 points), respectively. Additionally, the average timescale of the SWMFT-C activities ranged from 44.74 to 55.98 seconds. The two most common hemiplegic upper limb complications were shoulder pain and shoulder subluxation, following by wrist pain, muscle atrophy and hand edema. Conclusions: Community-dwellers with chronic stroke had a decrease in upper limb functions of hemiplegic side. Most of them had complications of the upper limb, particularly the shoulder joint problems. So, continuing rehabilitation after hospital discharge is necessary to enhance the recovery of upper limb in hemiplegic side.