Met een dikke knipoog naar het boek van Emily Bronte is de afgelopen vijf jaar het LIFE project ‘Wuthering Heaths’ uitgevoerd. Het boek speelt zich af in de mistige en natte heides en venen van Yorkshire. Het LIFE project beoogt daarentegen herstel van de droge en soms uiterst hete stuifzanden en stuifzandheides van het Hulshorsterzand. Als gevolg van successie waren de stuifzanden dichtgegroeid en was de heide deels verbost geraakt. Aangezien het Hulshorsterzand een van de soortenrijkste stuifzanden van Nederland is en de kenmerkende soorten in het gedrang kwamen, was het hoog tijd voor een flinke opknapbeurt. Tussen 2012 en 2016 zijn in het gebied een aantal ingrijpende natuurherstelmaatregelen uitgevoerd.
Zoals iedereen inmiddels in de Amoeba en de Trias heeft kunnen lezen wordt dit jaar een onderzoek gehouden naar de eerste verschijningsdatum van de vuurjuffer. Dit onderzoek wordt niet alleen in Nederland gehouden, maar aankondigingen van het onderzoek zijn in ieder geval ook verschenen in de volgende landen: Belgi , Duitsland, Spanje, Noorwegen, Zweden, Denemarken, Polen en Sloveni . Daarnaast zijn verschillende mensen aangeschreven in vele andere Europese landen. Tot nu toe heb ik slechts 8 reacties binnengekregen (waaronder uit Duitsland en Denemarken). De vroegste waarneming tot nu toe is die van 20 april bij Ommen (NL), een exemplaar. De overige mensen die hebben gereageerd hebben de vuurjuffer pas later gezien (rond 25 april). Van zo weinig waarnemingen kunnen uiteraard nog geen konklusies worden getrokken, ik heb dus waarnemingen nodig van meer mensen.
Bouwman, J.H., V.J. Kalkman, G. Abbingh, E.P. de Boer, R.P.G. Geraeds, D. Groenendijk, R. Ketelaar, R. Manger & T. Termaat, 2008. An update of the distribution of dragonflies in The Netherlands. Brachytron 11(2): 103-198. Dutch dragonflies are winners, the number of observers and the number of records keep increasing and in addition many of the species are also showing an increase. The latter is largely due to the improved water quality and the climate change which is favoring many southern species. As a result the distribution patterns shown in the book ‘The Dutch Dragonflies' (NVL, 2002) are already out-dated. The 10 year anniversary of the Dutch Society for Dragonfly research (NVL), the 25 year anniversary of the Dutch Butterfly Conservation and the 33 1/3 anniversary of the European Invertebrate Survey Netherlands was used as an nice excuse to make a new overview of the Dutch dragonfly fauna. This review deals with 67 species. Four species known only from records prior to 1990 are not discussed (Coenagrion mercuriale, Nehalennia speciosa, Epitheca bimaculata and Oxygastra curtisii). The distribution of the species is presented for two periods: 1990-1997 and 1998-2007. The first period is the same as in the book ‘The Dutch Dragonflies’ (NVL, 2002). About three times the number of records was available for the second period (308.000) compared to the first (101.000). The increase shown by many species can partly be explained by the increase in records. However many species now occur in areas where they were absent in the first period although these areas were well investigated during that period. This shows that the increase of these species is genuine and not merely a artifact of the increased research activity. Besides maps also a histogram of the flight-period for the period 1998-2007 is given. The histogram is based on unique records (a species, on one day in a square kilometer). The recorded numbers have therefore no influence on the histogram. The text of each species discusses the distribution, habitat and flight-period but the latter two only when new information became available since the publication of the former atlas (NVL, 2002). The Dutch Butterfly Conservation and Dutch Statistics Netherland (CBS) are organizing the Dutch Dragonfly Monitoring Scheme since 1998. In this project dragonflies are counted largely by volunteers using a standardized method. This has made it possible to calculate trends for 33 of the 67 species. For these species also a trend graphic is presented.
In de afgelopen anderhalve eeuw is de diversiteit bij libellen en dagvlinders in Nederland sterk achteruitgegaan. Hoewel lokaal successen worden geboekt bij het herstel van bijzondere soorten, zijn de rode lijsten van libellen en met name dagvlinders nog bijzonder lang. In de aantekenboekjes en korte publicaties van entomologen die een eeuw geleden actief waren, is nog iets zichtbaar van de vroegere weelde. Het Koningsven bij Plasmolen is een van de gebieden waar een zeer bijzondere fauna aanwezig was. Dit artikel maakt op basis van archiefmateriaal een reconstructie van de fauna van dit gebied rond 1900. Het overzicht is een bouwsteen voor een op te stellen herstelplan.
In The Netherlands there are two species of demoiselles, the Banded Demoiselle and the Beautiful Demoiselle. These dragonflies are seen along small rivers and streams, the male specimens clearly noticeable by their striking blue wings. The ecology of both species is described, bringing forward the importance of water quality of the streams, stream stucture and vegetation. Gaining and defending a territory along the water's edge is a necessity for the male demoiselles to reproduce. Courtship behaviour which follows is quite spectacular. The male flutters around the female, now and then dropping down into the water to flow along with the current. Numbers of Banded Demoiselles and Beautiful Demoiselles have decreased due to canalization and deteriorating water quality. Improved water quality has led to a recovery of the Banded Demoiselle, but not the Beautiful Demoiselle which has higher demands as to water quality and stream structure.
Na een lange koude en regenachtige zomer moeten we hopen op nog een paar mooie najaarsdagen. In september maken we nog kans op nog redelijk veel soorten libellen en het zal dan ook zeker lonen nog eens het veld in te gaan. Ook na september kun je nog verbaasd staan over de libellen die je kunt aantreffen. Een soort als de blauwe glazenmaker Aeshna cyanea kun je, als je veel geluk hebt nog tot in begin november aantreffenlHet zijn vooral de Anisoptera, de grote libellen die tot lang in het jaar, als de dagen steeds korter worden, nog aan te treffen zijn.
Veel slakkendodende vliegen zijn vrij kleine, onopvallende vliegjes die in het veld niet snel worden opgemerkt. Malaisevallen zijn dan een effectieve vangstmethode. Bij het systematisch doorzoeken van het verzamelde materiaal onder een binoculair worden dit soort vliegjes nu eenmaal sneller ontdekt. Op deze wijze vonden wij de voor Nederland nieuwe slakkendodende vlieg Anticheta atriseta in het Korenburgerveen bij Winterswijk. Dat de soort juist hier is gevonden is geen toeval, want uit veldonderzoek is gebleken dat dit gebied zeer rijk is aan slakkendodende vliegen. Het verhaal nam een bijzondere wending toen bij nadere bestudering van ouder materiaal meer bijzondere locaties van Anticheta atriseta werden gevonden.
Abstract The status of the odonate fauna of Europe is fairly well known, but the current IUCN Red List presents only six species out of ca 130, two of which are actually out of danger today. In this paper we propose a tentative list of 22 possibly declining or threatened species in the region. For the majority, reliable data of population size and possible decline is still lacking. Also 17 endemic species are listed, most occurring in the two centres of endemism in the area: the south-eastern (mountains and islands) and the western Mediterranean. These species should receive extra attention in future updates of the world Red List due to their limited distribution. The extreme variation in biomes and the human exploitation of habitats make conservation planning complicated in Europe. Within the EU, the FFH directive is a working tool aiding conservation. However, the species included do not fully correspond to those on the current Red List, nor to those discussed in this paper. We believe that future conse...
The status of the northern damselfly Coenagrion hastulatum in the Netherlands, a characteristic dragonfly of non-disturbed shallow lakes (Odonata)
The northern damselfly Coenagrion hastulatum is a rare and endangered dragonfly in The Netherlands. In the period 1998-2001 extensive research had been conducted on the distribution of this species in the Netherlands. Old and new data are collated for the first time, and an overview of all current populations is presented. Coenagrion hastulatum now has 16 populations left, in the southern and eastern parts of The Netherlands. The species disappeared from seven sites in the period 1980-2000. Incidental records of wandering individuals give circumstantial evidence that C. hastulatum can migrate over at least 2 kilometres distance.
'%3e%3cpath fill='%23012169' d='M0 0v30h60V0z'/%3e%3cpath stroke='%23fff' stroke-width='6' d='m0 0 60 30m0-30L0 30'/%3e%3cpath stroke='%23C8102E' stroke-width='4' d='m0 0 60 30m0-30L0 30' clip-path='url(%23b)'/%3e%3cpath stroke='%23fff' stroke-width='10' d='M30 0v30M0 15h60'/%3e%3cpath stroke='%23C8102E' stroke-width='6' d='M30 0v30M0 15h60'/%3e%3c/g%3e%3c/svg%3e)
'%3e%3cpath fill='%23001489' d='M0 0v6h9V0z'/%3e%3cpath fill='%23e03c31' d='M0 0v3h9V0z'/%3e%3cg stroke='%23fff' stroke-width='2'%3e%3cpath id='d' d='m0 0 4.5 3L0 6m4.5-3H9'/%3e%3cuse xlink:href='%23b' stroke='%23ffb81c' clip-path='url(%23c)'/%3e%3c/g%3e%3cuse xlink:href='%23d' fill='none' stroke='%23007749' stroke-width='1.2'/%3e%3c/g%3e%3c/svg%3e)